Kronik böbrek yetmezliği, böbreklerin vücuttaki atık maddeleri, fazla sıvıyı ve toksinleri yeterince temizleyemediği ciddi bir sağlık sorunudur. Bu durumda diyaliz tedavisi, vücudu desteklemek için devreye girer. Diyaliz tedavileri arasında hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve hastane dışı çözümler sunan “ev hemodiyalizi” giderek yaygınlaşmaktadır.

Bu yazıda, ev hemodiyalizinin ne olduğu, nasıl yapıldığı, avantaj ve dezavantajları, kimler için uygun olduğu ve merak edilen diğer konulara detaylı bir şekilde değineceğiz.

Ev Hemodiyalizi Nedir?

Ev hemodiyalizi, hastaların diyaliz makinesi ve ilgili ekipmanlar yardımıyla kendi evlerinde hemodiyaliz tedavisi almasını sağlayan bir yöntemdir. Bu tedavi şekli, hasta ve bakıcıların eğitim almasını gerektirir. Eğitim sürecini başarıyla tamamlayan hastalar, doktorlarının belirlediği sıklık ve sürede evde tedavilerini gerçekleştirebilirler.

Ev hemodiyalizi, geleneksel diyaliz merkezlerine göre daha kişiselleştirilmiş bir tedavi imkanı sunar. Tedavi saatlerini kendi yaşam düzenine göre ayarlamak, özellikle çalışan hastalar ve hareket özgürlüğüne önem verenler için büyük bir avantajdır.

Ev Hemodiyalizine Kimler Uygundur?

Ev hemodiyalizi, her hasta için uygun değildir. Bu yöntem için aşağıdaki kriterler değerlendirilir:

• Genel Sağlık Durumu: Stabil sağlık durumu olan, başka ciddi sağlık sorunları bulunmayan hastalar tercih edilir.
• Fiziksel Yeterlilik: Diyaliz makinesi kullanımı, damar erişimi ve diğer prosedürleri uygulayabilecek düzeyde fiziksel yeterlilik gereklidir.
• Bakıcı Desteği: Bazı hastalar için bir bakıcının veya aile üyesinin sürekli desteği gerekebilir.
• Eğitim Yeteneği: Hastanın veya bakıcısının, diyaliz sürecine ilişkin eğitimleri başarıyla tamamlaması önemlidir.
• Ev Ortamının Uygunluğu: Evde diyaliz makinesi, su arıtma sistemi ve diğer ekipmanlar için yeterli alan olmalıdır. Ayrıca, elektrik ve su altyapısı uygun olmalıdır.

Ev Hemodiyalizine Nasıl Başlanır?

• Ev hemodiyalizine başlamak isteyen hastalar, öncelikle doktorlarıyla bu seçeneği değerlendirmelidir. Uygun görüldüğü takdirde, hastalar ve bakıcıları kapsamlı bir eğitim programına alınır. Bu eğitimde, diyaliz makinesinin kullanımı, damar erişimi, sterilizasyon ve acil durumlarla başa çıkma gibi konular öğretilir. Eğitim süreci genellikle haftada 3 gün diyaliz sırasında 1-1.5 ay kadar sürmektedir.
• Ayrıca, evde hemodiyaliz uygulaması için gerekli olan diyaliz makinesi, su arıtma cihazı ve diğer ekipmanların temini, kurulumu ve bakımı da organize edilir. Ev hemodiyalizi ruhsatı olan merkezler, hastanın evine makine, uygulama için gerekli olan su arıtma cihazı ve gerekli altyapıyı sağlamaktadırlar. Aynı şekilde filtre, diyaliz sıvısı gibi gereksinimlerin evlere teslimi, tıbbi atıkların toplanmasının organizasyonundan da sorumludur.

Ev Hemodiyalizinin Süreci

Ev hemodiyalizine başlamak isteyen hastalar için süreç şu adımlardan oluşur:

1. Doktor Değerlendirmesi

Hastanın genel sağlık durumu, yaşam koşulları ve diyaliz ihtiyacı değerlendirilir. Uygunluk tespit edildiğinde, ev hemodiyalizine geçiş planı yapılır.

2. Eğitim Programı

Ev hemodiyalizine geçişin en kritik aşamalarından biri eğitimdir. Hastalar ve bakıcılar, diyaliz makinesinin kullanımı, damar erişimi (fistül veya kateter yönetimi), sterilizasyon, tıbbi atıkların imhası ve acil durum yönetimi gibi konularda eğitim alır. Eğitim süresi genellikle 4-6 hafta sürer.

3. Ekipman ve Kurulum

Diyaliz makinesi, su arıtma cihazı ve diğer sarf malzemeler hastanın evine teslim edilir ve uzmanlar tarafından kurulur. Ayrıca, elektrik ve su bağlantıları kontrol edilerek altyapı uygun hale getirilir.

4. Tedaviye Başlama

Tedavi genellikle haftada 4-6 kez yapılır. Seans süreleri hastanın ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir. Bazı hastalar kısa süreli gündüz seanslarını tercih ederken, bazıları gece boyunca uzun süreli diyaliz yapabilir.

Ev Hemodiyalizinin Avantajları

Ev hemodiyalizinin hastalara sunduğu avantajlar şu şekildedir:

• Esnek Tedavi Saatleri: Hastalar, diyaliz seanslarını günlük yaşamlarına göre planlayabilir.
• Daha İyi Sağlık Sonuçları: Daha sık yapılan diyaliz, vücuttaki toksinlerin ve sıvı fazlalığının daha iyi temizlenmesini sağlar.
• Psikolojik Destek: Kendi evinde tedavi olmak, hastanın kendini daha rahat ve güvende hissetmesini sağlar.
• Hastane Enfeksiyonlarından Korunma: Ev ortamında tedavi, hastane kaynaklı enfeksiyon riskini minimize eder.

Ev Hemodiyalizinin Dezavantajları

• Eğitim ve Sorumluluk: Diyaliz sürecinin sorumluluğu tamamen hastada veya bakıcıdadır.
• Acil Durumlar: Evde bir komplikasyon geliştiğinde, profesyonel sağlık desteği almanın gecikmesi risk oluşturabilir.
• Maliyet: Türkiye’de tedavi masrafları SGK tarafından karşılanıyor olsa da, elektrik ve su faturalarında artış gibi ek masraflar olabilir.
• Ev Ortamının Hazırlığı: Gerekli ekipmanlar için yeterli alan ve altyapı sağlanmalıdır.

Ev Hemodiyalizi İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Ev hemodiyalizi herkes için uygun mudur?

Hayır, ev hemodiyalizi her hasta için uygun olmayabilir. Hastanın genel sağlık durumu, ev ortamının uygunluğu ve hastanın veya bakıcısının tedaviyi uygulayabilme yeteneği gibi faktörler değerlendirilir. Bu nedenle, doktorunuzla bu seçeneği detaylı olarak konuşmanız önemlidir.

Ev hemodiyalizi sırasında acil bir durumla karşılaşırsam ne yapmalıyım?

Eğitim sürecinde, olası acil durumlarla başa çıkma yöntemleri öğretilir. Ayrıca, acil durumlar için sağlık ekibinizle sürekli iletişim halinde olmanız ve gerekli acil durum ekipmanlarını hazır bulundurmanız önerilir.

Ev hemodiyalizi maliyetli midir?

Türkiye’de, hemodiyaliz seans ücreti SGK tarafından karşılanmaktadır. Hastalardan hiçbir şekilde ücret ve katkı alınmamaktadır. Ayrıca, ev hemodiyaliyalizi için gereken cihazların temini, kurulumu ve bakımı genellikle diyaliz merkezi tarafından organize edilir. Bununla birlikte, bazı ek masraflar (örneğin, elektrik ve su faturalarındaki artış) hastalar tarafından karşılanabilir. Ancak bu masraflar genellikle minimal düzeydedir.

Evde diyaliz yaparken enfeksiyon riski var mı?

Evet, her türlü hemodiyaliz işlemi sırasında enfeksiyon riski mevcuttur. Ancak ev hemodiyalizinde, hastane enfeksiyonlarına maruz kalma riski daha düşüktür. Eğitim sürecinde hijyen ve sterilizasyon önlemleri detaylı bir şekilde öğretilir. Hastaların bu kurallara uyması enfeksiyon riskini minimize eder.

Evde diyaliz yapmak ne kadar zaman alır?

Tedavi süresi, hastanın sağlık durumuna ve doktorun önerilerine bağlı olarak değişir. Genellikle haftada 4-6 kez, her biri 2-4 saat süren seanslar yapılır. Ancak bu süreler, geleneksel diyalize göre daha esnek bir şekilde planlanabilir.

Ev hemodiyalizini yalnız yapabilir miyim?

Bazı hastalar tek başına diyaliz yapmayı tercih edebilir ve gerekli eğitimden sonra bunu güvenli bir şekilde yapabilirler. Ancak çoğu durumda, bir bakıcı veya aile üyesinin yardım etmesi önerilir. Bu, özellikle acil durumlarda ek güvenlik sağlar.

Evde hemodiyaliz yapabilmek için hangi ekipmanlar gereklidir?

Ev hemodiyalizi için gereken temel ekipmanlar şunlardır:

• Hemodiyaliz makinesi
• Su arıtma cihazı
• Diyaliz filtreleri ve sarf malzemeler
• Kan basıncı monitörü
• Acil durum ilaçları ve ekipmanları Bu ekipmanlar, genellikle diyaliz merkezi tarafından sağlanır ve kurulumu uzmanlar tarafından yapılır.

Ev hemodiyalizi acı verir mi?

Diyaliz işlemi genellikle ağrılı değildir. Ancak damar erişimi sırasında küçük bir rahatsızlık hissi yaşanabilir.

Evde diyaliz yaparken bir şeyler yiyip içebilir miyim?

Evet, ancak diyetinizdeki sıvı ve besin alımı miktarını doktorunuzun önerilerine göre düzenlemeniz önemlidir.

Cihaz arızalanırsa ne olur?

Cihazların bakımı düzenli olarak yapılır. Ayrıca, acil durumlarda ulaşılabilecek teknik destek ekipleri bulunur.

Çalışan hastalar ev hemodiyalizini tercih edebilir mi?

Evet. Çalışan hastalar, tedavi saatlerini mesai sonrası veya geceye göre ayarlayarak tedavilerini sürdürebilirler.

Sonuç olarak, ev hemodiyalizi, kronik böbrek yetmezliği tedavisinde hastalara esneklik, bağımsızlık ve daha iyi bir yaşam kalitesi sunar. Ancak, her hasta için uygun olmayabileceği gibi, uygulanması ciddi bir eğitim ve hazırlık süreci gerektirir. Eğer ev hemodiyalizini düşünüyorsanız, mutlaka doktorunuzla bu konuyu detaylı bir şekilde değerlendirin.

Boğaziçi Diyaliz Merkezi, ev hemodiyalizi konusunda uzman ekibiyle hastalarına tam destek sunmaktadır. Tedavi süreciniz boyunca gerekli olan tüm eğitimleri sağlarken, ekipman temini ve kurulumu gibi detaylarla da yakından ilgilenmektedir. Evde diyaliz konusunda güvenli ve kaliteli bir hizmet almak için siz de Boğaziçi Diyaliz Merkezi ile iletişime geçebilir, uzman ekibimizin rehberliğinde yaşam kalitenizi artırmaya bir adım atabilirsiniz. Detaylı bilgi ve randevu için bizimle hemen iletişime geçin!